Geriatrik Hastaların Acil Servis Başvurularında Evde Sağlık Hizmetlerinin Etkisi: Bir İlçe Örneği

ÖZ
Amaç: Dünyada ve toplumumuzda ortalama yaşam süresinin uzaması, ölüm hızının azalması, tıp alanında yaşanan gelişmelere bağlı olarak yaşlı nüfus artmaktadır. Bu durum yaşlanan toplumla beraber, geriatrik hastaların kaliteli, uzun dönem bakım ihtiyacını ve yaşlı bakımında bütünsel etik yaklaşım gözetilerek, özerklik, adalet ve zarar vermeme gibi etik ilkelerin de etkin bir şekilde kullanılmasını beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada Acil Servis’e başvuran geriatrik hastaların demografik ve genel özelliklerinin tespit edilmesi, Evde Sağlık Hizmetleri’nden faydalananlar ile bu hizmeti kullanmayanların Acil Servis başvurularının karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Gereçler ve Yöntem: Çalışma, retrospektif dosya taraması olarak yürütülmüştür. Bu çalışma ilçede tek bir Acil Servis olması ve Evde Sağlık Hizmetleri hastalarının başka bir acil servise başvuramayacağı da dikkate alınarak bir ilçe devlet hastanesi acil servisinde yapılmıştır. Acil Servis’e 1 yıl içinde başvuran 65 yaş ve üzeri tüm hastaların verilerine ulaşılması amaçlanmıştır.
Bulgular: Acil Servis’te bir yıl içinde yapılan 116.263 muayenenin %11,4 (n=13.261)’ünün geriatrik yaş grubundaki bireylere ait olduğu bulundu. Acil Servis’e başvuran hastalardan Evde Sağlık Hizmetleri’ne kayıtlı olanların yaş ortancası 77 (65-101) iken kayıtlı olmayanlarınki 72 (65-107) idi. Acil Servis’e bir yıl içinde muayene için gelen geriatrik hastaların mükerrer başvuru sayıları ortancasının 3 (2-45) olduğu tespit edildi.
Sonuç: Sağlık sistemi ve Acil Servis açısından önemli bir gösterge olan mükerrer başvuru oranlarının Evde Sağlık Hizmetleri’ne kayıtlı geriatrik hastalarda daha yüksek olması başta olmak üzere bu çalışmada elde edilen birçok sonuç, Evde Sağlık Hizmetleri ile Acil Servis başvuruları arasında ilişki olduğunu göstermektedir. Bu durum Evde Sağlık Hizmetleri ve evde bakım uygulamalarının daha verimli hale getirilmesinin geriatrik hastaların Acil Servis başvurularında azalma etkisi oluşturabileceğini düşündürmektedir.
Anahtar Kelimeler: Evde bakım hizmetleri, sağlık hizmetleri, geriatrik, acil tıp, tıbbi etik