Sosyal Medya/ Akıllı Telefon Bağımlılığı ve Uyku Kalitesinin Akademik Başarı üzerine Etkisi: Pre-Clinic Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Bir Retrospektif Çalışma

Amaç: Çalışmamızın amacı klinik öncesi tıp eğitimi alan öğrencilerde akıllı telefon / sosyal medya kullanımı ve uyku ile ilgili değişkenlerin akademik başarı üzerine etkisini değerlendirmektir.

Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya aynı kurumda klinik öncesi tıp eğitimi alan 226 öğrenci dahil edilmiştir. Tüm katılımcılar Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği - Yetişkin Formu (SMBÖ-YF), Akıllı-telefon Bağımlılığı Ölçeği (ATBÖ) ve çalışma için hazırlanmış Kişisel Veri Formu doldurmuştur.

Bulgular: Akıllı telefon bağımlılığı risk durumuna göre bağımlılık riski düşük olan grubun not ortalaması 71.8±8 iken, bağımlılık riski orta olan grubun 68.4±8.77 ve yüksek olan grubun ise 67.4±9.75 idi. Akıllı telefon bağımlılığı açısından düşük riskli grubun not ortalamaları yüksek riskli grubun not ortalamalarından anlamlı bir şekilde yüksekti (p=0.035). Benzer şekilde katılımcıların sosyal medya bağımlılığı toplam skorları incelendiğinde; düşük riskli grubun ortalaması 40.4±11.17, orta riskli olan grubun ortalaması 51.7±9.2, yüksek riskli grubun ortalaması ise 50.8±12.9 idi. Akıllı telefon bağımlılığı açısından yüksek riskli grubun sosyal medya bağımlılık toplam skorları orta ve düşük riskli gruptan anlamlı bir şekilde yüksekti (p<0.001). Gruplar arasında uyku süreleri, PUKİ toplam skorları arasında anlamlı farklılık saptanmadı. Not ortalamaları ile ilişkili faktörler Pearson korelasyon analizi ile incelendiğinde, uyku etkinliğinin pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkisi saptanırken (r=0.19, p<0.001), ATBÖ toplam skorları, yatakta geçirilen süre gibi verilerin not ortalamaları ile negatif yönde anlamlı bir ilişkisi olduğu tespit edildi (sırasıyla r=-23, p<0.001; r=-27, p<0.05). Oluşturulan multivariate Hiyerarşik Regresyon Analizi modelinde cinsiyet, uyku etkinliği, ATBÖ ve SMBÖ-YF skorlarının not ortalamaları üzerinde etkili olduğu saptandı.

Sonuç: Sonuç olarak çalışmamızın sonuçları tıp öğrencilerinin klinik öncesindeki eğitim dönemlerinde sosyal medya / akıllı telefon kullanımlarının ve uyku alışkanlıklarının akademik başarı üzerine etkili olduğunu desteklemektedir. Bilinçli sosyal medya ve akıllı telefon kullanımıyla ilgili eğitimler planlanması ve uyku alışkanlığının öneminin vurgulanması tıp eğitiminde daha donanımlı hekimlerin yetiştirilebilmesine katkı sağlayabilecek potansiyele sahiptir.