Makale Arama

Gebeliğin akut yağlı karaciğer hastalığı nadir görülen, gebeliğin en sık üçüncü trimesterinde ve nadiren postpartum dönemde kendini gösteren, ağır maternal ve fetal komplikasyonlara yol açan bir hastalıktır. Etyopatogenezi halen bilinmemektedir. Multifaktoriyel ve genetik nedenlerden söz edilmektedir. Tanısı preeklampsi, kolestatik sarılık ve viral hepatitlerden ayrıcı tanı alması ile mümkündür. Tedavisi ise doğumu takiben destek tedavisidir. Biz makalemizde 21 yaşında, 34 haftalık ilk gebeliği olan, kliniğimize geldiğinde karaciğer enzim yüksekliği dışında anormal laboratuar bulgusu olmayıp takiplerinde kısa sürede laboratuar testleri ileri derece bozulan ve gebeliğin akut yağlı karaciğer hastalığı tanısı alan bir olguyu sunduk.

Gebelikle ilişili spontan hepatik hemoraji ( GİSHH), gebeliğin hipertansif hastalığının komplikasyonu olarak ortaya çıkan nadir bir sendromdur. Abercrombie’nin 1884de ilk vakayı tanımlamasından bu yana 150den fazla vaka rapor edilmiştir. Tanı; gebelik toxemisinde sağ üst kadran ağrısı olan vakalarda hemorajiden şüphelenmekle konur. USG hemorajiyi doğrulamada basit ve kolay ulaşılır bir metotdur. Kabul gören tedavi yöntemleri perihepatik packing, bazı lokal hemostatik ajanların kullanılması ve kanayan yüzeyin sütür ligasyonudur. Bu yazıda fetal distres nedeniyle acil operasyona alınan 32 yaşında, multipar, preeklamtik hasta sunulmuştur.

Gebelik öncesi ve gebelik sırasında görülen tiroid hastalıklarının tanınması ve erken tedavi edilmesi, hem anne hem de bebek için çok önemlidir. Tiroid hormon sentezinin artması, idrar ile iyot kaybı ve plasenta yolu ile fetusa iyot geçişi gebelerin günlük iyot gereksinimini arttırır. Gebelerde tiroid fonksiyonlarını değerlendirebilmek için serum serbest T4 (sT4), serbest T3 (sT3) ve TSH seviyeleri tayin edilmelidir. Maternal ve fetal tiroksin düşüklüğü geri dönüşü olmayan SSS gelişim defektlerine yol açmaktadır. Endemik kretenizm ve zekâ geriliği en önemli komplikasyonlardandır. Bu nedenle iyot tedavisine mümkünse gebelik öncesi başlanmalıdır. Hipertiroidizm durumunda ise abortus, prematüre doğum, preeklampsi ve plasenta dekolmanı gibi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle gebelik sırasında tiroid fonksiyon testleri dikkatle takip edilmelidir.

Bu çalışmada preeklampside serum ve plasental doku prolidaz enzim aktiviteleri incelendi. Preeklampsili 24 ve sağlıklı gebe olan 25 kadından serum ve plasental doku örnekleri toplandı. Prolidaz enzim aktivitesi fotometrik metot kullanılarak tespit edildi. Anne yaşı, sistolik ve diyastolik kan basıncı, gebelik haftası ve fetal doğum ağırlığı gibi veriler değerlendirildi. Preeklamptik gebelerde kontrollere göre serum prolidaz aktiviteleri anlamlı olarak düşük ve plasenta prolidaz aktiviteleri ise anlamlı olarak yüksek bulundu. Plasenta prolidaz düzeyleri ve gebelik haftası, fetus doğum ağırlığı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir korelasyon arasında izlendi. Sonuç olarak, preeklamptik plasentada kollajen turnover oranını artmış olduğu sonucuna varıldı. Ancak preeklampside prolidazın gebelik haftası ve fetüs gelişimini nasıl etkilediğini gösteren ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.

Doppler ekokaı-diyografi eşliğinde, umhilikal arter pik sistolik akımı (S), diastolik akımı (D), re-zistans indeks(RI), dehi indeksi (C!), atım hacmi in-deksi (SI), ejeksiyon fraksiyonu (EF) ve .fraksiyonel kısalma (FS) gibi sistolik fonksiyon parcimetreleri, 15 preeklampsili ve 15 normal gebe ite fetüslerinde değerlendirildi. Her iki grubun yaş, gebelik süresi ve fetal kalp atım sayısı arasında fark saptanmadı (p >0.05). Preeklampsili gebelerde sistolik kalp basıncı, diyastolik kan basıncı, sol ventrikül kitlesi, rezistans indeksi , normal gebeleı-e göre anlamlı ola-rak yüksek bulunurken (p<0.05), umbilikal arter pik sistolik ve diyastolik akımı düşük bulunmuştur( p<0.05). Preeklampsili gehelerin sol ventrikül di-yastolik çapları (LVIDd), sistolik çapları (LVIDs) ve sistolik parametreleri arasında anlamlı fark bu-lunmamış (p>0.05), ancak sol ventrikül kitlesi nor-mal gehelere göre anlamlı olarak yüksek bu-lunmuştur(p<0.05). Fetüs gruplarında ise sol ventrikül sistolik (LVIDs) ve diyastolik çapları arasındaki fark istatistiksel anlamlılık ka-zanmamışnr(p>0.05). Tartışmada, preeklampsili annelerin fetüslerinin umbilikal arter kan akımındaki fetüsün sistolik fonksiyon parametrelerini etkilememektedir.

İntraventriküler kanama (İVK) preterm doğumun önemli komplikasyonlarından biridir. Lateral ventriküllerin subepandimal tabakasını oluşturan germinal matriks intraventriküler kanamanın en sık olarak görüldüğü alandır. İVK fetüste ultrasonografi ile ventrikülomegali ve hiperekojenik alan olarak yansırken, fetal manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ile daha kolay saptanır. Fakat fetüste bunu gözlemlemek kolay değildir. Bizim burada sunduğumuz olgu, 30’uncu gebelik haftasında dış merkezden ventrikülomegali ön tanısıyla tarafımıza gönderildi. Kliniğimizde yaptığımız ultrasonografi ve MRI’da fetal kraniumda germinal matrix kanaması tespit edildi. Otuz ikinci gebelik haftasında annede ağır preeklampsi gelişti ve bu nedenle gebelik sezaryen ile sonlandırıldı. Şüpheli ventrikülomegalide teşhisi doğrulamada fetal MRI yapılmalıdır.

Mart 1998 ile Kasım 1998 tarihleri arasında Selçuk Üniversitesi Tıp Fakütesi Kadın Hastalıkları ve Doğum kliniğine başvuran 20 kontrol ve 20 ağır preeklamptik olmak üzere toplam 40 hastanın immünolojik yönden değerlendirilebilmesi için total IgG. IgM, ASO, CHP, C3c ve RF değerlerine bakıldı. Postpartum 15 günden sonra aynı değerlere tekrar bakıldı. Kontrol grubu normal doğum için gelmiş miadındaki sağlıklı gebelerden oluşturuldu. Sonuçlar karşılaştırıldığında hem kontrol grubu ile prepartum ağır preeklamptik gebeler, hem de prepartum ve postpartum ağır preeklamptik gebeler arasında yukardaki değerler gözönüne alındığında anlamlı bir farklılık bu­ lunamadı (p>0.05). Bu tür immünolojik bir araştırmanın yapılabilmesi için, ELİZA yöntemi ile parametrelerin değerlendirilmesi gerekmektedir.

Düşük doğum tartılı (SGA) bebekler için risk faktörleri ve takipte karşılaşılan sorunlar gözden geçirildi. Kliniğimizde izlenen 108 SGA’lı bebek değerlendirildi. Olguların 52’si (%48.2) erkek, 56’sı (%51.8) kızdı. Bebeklerin %40.7’si prematüre olup, diğerleri term bebekti. Hastaların %53.7’si şehir merkezinden müracaat edenlerdi. Düşük sosyoekonomik seviye, anne yaşının 18’in altında olması ve preeklampsi en sık gözlenen risk faktörleriydi. Bu bebeklerin takibi sırasında en çok karşılaşılan sorunlar enfeksiyon (%32.4), asfiksi (%25.9), hipoglisemi (%21.3) ve polistemiydi (%19.4). Mortalitenin önde gelen nedenleri olarak enfeksiyon, konjenital anomali ve asfiksi saptandı.

Günümüzde gebelikte akut batın hala tanısı kolay olmayan bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Gebe bir kadında gebelikte oluşan fizyolojik ve anatomik değişikliklere bağlı olarak tanı koymak ve tedaviye karar vermek zorlaşabilir. Ayrıca tanı amaçlı yapılacak işlemlerin fetus için riskli olması nedeniyle bazı tetiklerden kaçınılır. Gecikmiş teşhis maternal morbitide, mortalite, fetal kayıp ve erken doğum riskine sebep olabilir. Cerrahi müdahale gerektirebilir veya bazı durumlarda cerrahi müdahale zararlı olabilir. Gebelikte akut batın insidansı 500-635 olguda 1 olarak bildirilmiştir. Gebelikte nonobstetrik akut batın nedenleri arasında akut apandisit, intestinal obstrüksiyonlar, akut kolesistit, kolelitiazis, inflamatuar barsak hastalıkları, peptik ülser, akut pankreatit, hepatik rüptür, intestinal obstrüksiyon, gebeliğin akut yağlı karaciğeri ve ağır preeklampsi sayılabilir. Tanı ve tedavide hem fetus hemde anne hayatı önem taşır. Erken tanı ve tedavinin uygulanması hem anne hemde fetus açısından oldukça önemlidir.

Amaç: Serbest radikaller tarafından oluşturulan lipid peroksidasyonun, preeklampside olası patolojik faktörlerden biri olduğu ileri sürülmektedir. Bu çalışmada; preeklampsili hastalarda gebeliğin üçüncü trimesterinde, maternal ve fetal dolaşımdaki eritrositlerin antioksidan enzim aktivitelerini ölçmede amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: İlk hamileliğinin üçüncü trimetrisinde olan 30'u preeklampsili, 31'i normal tansiyona sahip gebe kadınlardan alınan maternal ve umblikal ven kanlarında plazma ve eritrosit içi glutatyon Peroksidaz (GSH-Px), Katalaz (CAT) ve Superoksit Dismutaz (SOD) aktiviteleri incelendi. Sonuçlar: Kontrol grubu ile preeklampsili hasta grubu arasında; yaşları ve gebelik haftası açısından bir fark bulunmamaktaydı (p>0.05). Preeklampsili hastaların maternal dolaşımında; eritrosit içi GSH-Px ve SOD düzeylerinin kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu (sırasıyla 1857+13.2'e karşı 1387±123.8 U/gHb ve 2593.2±330.7'ye karşı 2041±200.3 U/gHb; p<0.01), CAT düzeyinin ise daha düşük olduğu (71.2±18.1'e karşı 137.3±27.1 K/gHb; p<0.01) tespit edilmiştir. Umblikal dolaşımında, eritrosit içi SOD düzeyinin, preeklampsili hastalarda, kontrol grubuna oranla daha yüksek olduğu (18.18.5+151.5'e karşı 1535.8±169.2 U/gHbx p<0.01), buna karşılık CAT ve GSH-Px düzeyleri açısından aralarında bir fark bulunmadığı gözlenmiştir (sırasıyla 84.8±14.3'e karşın 97.1 ±31.8 K/gHb ve 1207.5+117.5'e karşın 1211.4±107.7 U/gHb; p>0.05). İstatistik! incelemelerde bağımsız t testi kullanılmış ve p<0.05 değeri anlamlı olarak kabul edilmiştir. Tartışma: Bu çalışmadan elde edilen veriler, preeklampsili gebelerde artan oksidatif stresin, hem maternal hemde fetal dolaşımda; reaktif oksijen türlerine karşı koruyucu bir savunma mekanizmasının gelişmesi ile sonuçlandığını göstermektedir. CATise preeeklampsi vakalarında gelişen bu koruyucu etkiye katkıda bulunmamaktadır.